Davranışçı Terapi

Davranışçı Terapi

Davranışçı terapi insan davranışlarına odaklı bir terapi yöntemi olup oldukça etkili sonuçlar veren bir terapi yöntemdir. Depresyon gibi sorunlarda tercih edilen bu yöntemde kişilerde uyumsuz davranışın söndürülmesi ve yerine uyumlu davranışın yerleştirilmesi amaçlanmaktadır. İnsan doğuştan nötr olarak doğar ve bir davranış sergilediğinde çevresinden gelen tepkiler davranışı pekiştirirse devam eder pekiştirmezse bırakır. Çocukların sobaya değmesi gibi bir örnekle anlatacak olursak çocuk sobaya dokunur bu bir davranıştır. Eli yanar ve acı hissederse bu çevresel tepkidir ve bu davranışın bırakılmasına yol açar. Çevrenin davranışı sönümleyen her tepkisi acı verici olmak zorunda değildir. Davranıştan fayda görülmemesi de bu davranışın bırakılmasına sebep olabilir.

Davranışçı terapide uyumsuz davranış analiz edilir ancak duygu durumları ya da kaynağı araştırılmaz. Davranışın ne şekilde meydana geldiği, hangi durumlara tepki olarak meydana geldiği analiz edilir. Bilişsel terapide davranışın başlama noktası olan düşünce kısmı ele alınırken davranışçı terapide önce davranış değişimi ve buna bağlı olarak duygu ve düşünce değişimi beklenir. Depresyondaki bir kişinin sosyal aktivite ve ilişkilerinde zayıflama görülür. Davranışçı terapide birey önce davranış değişikliğine yönlendirilir ve nasıl davranması gerektiği terapist tarafından ödevlenir ve buna bağlı olarak kişinin duygu durumu ve düşüncelerinde değişim beklenir. Depresyondaki kişi için örnek verecek olursak dışarı çıkmaz, içine kapanır bu durum fiziki yorgunluk meydana getirir. Yorgunluk sosyal aktiviteleri engeller ve kısır bir döngü oluşur.

Davranışçı terapide danışan birey terapist tarafından yukarıda bahsedilen kısır döngünün kırılmasına yönlendirilir. Depresyondaki kişi sosyal aktiviteye yönlendirilir. Böylece fiziksel yorgunluk azalır. Sosyal aktiviteden keyif alınır ve duygu durumunda da yükselme meydana gelerek bu sefer döngü olumlu şekilde işlemeye başlar ve kişi yaşadığı depresyon durumunun dışına çıkmış olur. Danışana yapması gerekenler konusunda aktif bir şekilde karar sürecinde yer alır ve davranış ödevleri belirler. Bu ödevlerin doğru yapıldığını takip ederek hedefe ulaştıracak ödevleri tekrar belirler. Her bireyin sorunu farklı olduğu için davranışçı terapide belirlenen ödevlerde bireye göre şekillendirilmektedir. Böylece bireye uygun çözüm sağlanmış olur.

Davranışçı terapi 1950’lilerden beri psikolojik sorunların tedavisinde kullanılır bir yöntem olmuş olup kendisinden sonraki bir çok terapi yönteminin de bilimsel alt yapısını oluşturmaktadır. Davranışçı terapi, davranışlardaki özgürlüğü arttırmaya yönelik bir uygulamadır. Davranışçı terapide kişilere, tepki verme seçeneklerini arttıracak, farklı beceriler kazandırılmaktadır. Bu sayede seçim yapmayı  sınırlayan engelleyici davranışlar süreçte kaybolur, önceden göremedikleri, sahip olamadıkları  seçenekleri görür ve içgörü kazanır hale gelirler. Davranışçı terapi, geçmişe değil bugüne odaklanır. Gündelik hayattaki sorunu etkileyen diğer faktörler de bu tedavi yönteminde ele alınır.